Seçilmiş Göstergelerin İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı[1],[2]
Banka, Şube ve Çalışan Sayısı; Coğrafi Dağılım
5 banka Türkiye’nin 81 ilinde de faaliyet göstermektedir.
İstanbul 2.399 şube ve yüzde 26 pay ile en çok şubeye sahip olan bölgedir. İstanbul’u 1.388 şube ve yüzde 15 pay ile Ege, 1.094 şube ve yüzde 12 pay ile Batı Anadolu bölgeleri izlemektedir.
İstanbul, Ankara ve İzmir’de 3.903 adet şube, toplam yurtiçi şubelerin yüzde 42’sini oluşturmaktadır.
Türkiye’de 2024 sonunda en fazla banka personelinin çalıştığı il, 82.952 kişi ile genel müdürlüklerin tamamına yakınının bulunduğu İstanbul olmuştur. Ankara ve İzmir’de sırasıyla 17.665 ve 9.690 personel görev yapmaktadır.
Kredi ve Mevduat
Türkiye nüfusunun[3] yüzde 30’una sahip olan üç büyük ilde, toplam mevduatın yüzde 67’si ve toplam kredilerin yüzde 57’si bulunmaktadır.
Kişi başına kredi ve mevduatın en yüksek olduğu il İstanbul’dur. Aynı zamanda İstanbul toplam mevduatın yüzde 48’ini ve toplam kredilerin yüzde 39’unu sağlamaktadır. Ankara için bu oranlar yüzde 13 ve yüzde 12 olarak gerçekleşmiştir.
Kişi başına mevduat 2024 yılında 2023 yılındaki 163.773 TL’den 209.770 TL’ye, kişi başına yurtiçi kredi ise 123.658 TL’den 172.835 TL’ye yükselmiştir.
Mevduat
Kişi başına en yüksek mevduat ortalama 554.008 TL ile İstanbul’dadır. Bu ilimizi 400.052 TL ile Ankara ve 220.421 TL ile Muğla izlemektedir.
Şube başına en yüksek mevduat 3.626 milyon TL ile İstanbul’dadır. Bu ilimizi 2.718 milyon TL ile Ankara ve 1.654 milyon TL ile Kocaeli (İzmit) izlemektedir. Şube başına mevduatın Türkiye ortalaması 1.943 milyon TL’dir.
Toplam mevduatı içinde tasarruf mevduatı payının en yüksek olduğu bölge yüzde 60 ile Batı Marmara’dır. Döviz mevduatının en yüksek olduğu bölge ise yüzde 33 ile Orta Anadolu olmuştur.
Kredi
Kişi başına en yüksek kredi 368.064 TL ile İstanbul’dadır. Bu ili 301.237 TL ile Ankara ve 208.787 TL ile Antalya izlemektedir.
Şube başına en yüksek kredi 2.899 milyon TL ile Gaziantep’tedir. Bu ilimizi 2.409 milyon TL ile İstanbul ve 2.047 milyon TL ile Ankara izlemektedir. Şube başına kredinin Türkiye ortalaması 1.601 milyon TL’dir.
Tarım ihtisas kredilerinde, Ege, Akdeniz ve Batı Anadolu bölgelerinin payı yüzde 45 düzeyindedir.
Güneydoğu Anadolu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgeleri yüzde 178 ve yüzde 141 ile kredi/mevduat oranının en yüksek olduğu bölgelerdir. Bu oranın en düşük olduğu bölgeler ise, yüzde 66 ile İstanbul ve yüzde 80 ile Batı Anadolu’dur.
Şube dışı alternatif hizmet kanallarında büyüme devam etmiştir.
Bankacılık sektörü yaygın şube ağı yanında, ATM, telefon bankacılığı ve dijital uygulamaların olduğu hizmet kanallarından ürün ve hizmet sunumunu artırmakta ve çeşitlendirmektedir.
Türkiye ortalamasına göre 100.000 kişiye düşen şube sayısı 11’dir. 100.000 kişiye düşen çalışan sayısı 218’dir. 100.000 kişiye düşen şube sayısının en yüksek olduğu iller sırasıyla; Artvin (18), Muğla (16) ve İstanbul (15)’dur. Çalışan sayısında ise 100.000 kişiye düşen çalışan sayısı en yüksek il 528 ile İstanbul’dur.
Türkiye ortalamasına göre 100.000 kişiye 57 ATM düşmektedir. İl bazında değerlendirildiğinde ise 100.000 kişiye düşen en yüksek ATM sayısı olan iller 123 ile Muğla ve 88 ile Antalya’dır.
Türkiye’de 100.000 kişiye düşen üye işyeri sayısı 7.608’dir. İl bazında değerlendirildiğinde ise 100.000 kişiye düşen en yüksek üye işyeri sayısı 19.141 adet ile İstanbul’dadır.
[1] Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarını kapsamaktadır.
[2] Raporda, 22.9.2002 tarih ve 24884 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan 2002/4720 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’ndaki İstatistiki Bölge Birimleri sınıflandırması kullanılmıştır. Buna göre İstanbul şehri, aynı zamanda tek başına bir bölgeyi de ifade etmektedir.
[3] Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2024 yılı için yapılan adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) verileri kullanılmıştır.
Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği
