Ödemeler Dengesi Gelişmeleri – Haziran 2025
Cari İşlemler Hesabı
Haziran ayında cari işlemler hesabı 2.006 milyon ABD doları açık kaydetmiştir. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 2.579 milyon ABD doları fazla vermiştir. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 6.476 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.
Yıllıklandırılmış verilere göre, Haziran ayında cari açık yaklaşık 18,9 milyar ABD doları olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 63,3 milyar ABD doları açık vermiştir. Aynı dönemde hizmetler dengesi 62,1 milyar ABD doları fazla verirken, birincil ve ikincil gelir dengesi sırasıyla 17,6 milyar ABD doları ve 0,1 milyar ABD doları açık vermiştir.
Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bu ay 5.989 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmiş olup, bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 1.875 milyon ABD doları ve 5.015 milyon ABD doları olmuştur.
Finans Hesabı
2025 yılı Haziran ayı yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına, net doğrudan yatırımlar 4,8 milyar ABD doları, krediler 21,1 milyar ABD doları ve ticari krediler 4,5 milyar ABD doları katkı verirken; net portföy yatırımları 4,0 milyar ABD doları ve net efektif ve mevduatlar 12,3 milyar ABD doları negatif yönlü etki etmiştir. Merkez Bankası döviz cinsinden net rezerv azalışı 20,3 milyar ABD doları olmuştur.
Haziran ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler 616 milyon ABD doları olarak kaydedilmiştir. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye toplam doğrudan yatırımları 1.566 milyon ABD doları artarken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 950 milyon ABD doları artmıştır.
Gayrimenkul yatırımları incelendiğinde, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında 214 milyon ABD doları gayrimenkul alımı ve yurt dışı yerleşiklerin ise Türkiye’de 133 milyon ABD doları net gayrimenkul alımı yaptığı görülmektedir.
Portföy yatırımları Haziran ayında 1.049 milyon ABD doları tutarında net giriş kaydetmiştir.
Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 641 milyon ABD doları ve DİBS piyasasında 114 milyon ABD doları net alış yaptığı görülmektedir. Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak; yurt dışı yerleşiklerin banka ihraçlarında 743 milyon ABD doları net alış, Genel Hükümet ve diğer sektörlerin ihraçlarında ise sırasıyla 179 milyon ABD doları ve 37 milyon ABD doları net satış yaptığı görülmektedir.
Yurt dışından kredi kullanımlarında bu ay bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 2.098 milyon ABD doları ve 445 milyon ABD doları net kullanım, Genel Hükümet 36 milyon ABD doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir.
Diğer yatırımlar altında, yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, Türk lirası ve yabancı para cinsinden sırasıyla 181 milyon ABD doları net azalış ve 675 milyon ABD doları net artış olmak üzere toplam 494 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.
Resmi rezervlerde bu ay 4.050 milyon ABD doları net azalış olmuştur.
Açıklamalar:
Ödemeler dengesi, geniş anlamıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurt dışında yerleşikler) ile belli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiki bir rapordur. Ödemeler Dengesi istatistiklerinin toplanmasına ilişkin uluslararası standartlar, Uluslararası Para Fonunun (IMF) üye ülkelerine yol gösterici olarak hazırladığı Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu El Kitabı’nda yer almaktadır. Bu doküman, aynı zamanda ödemeler dengesi istatistiklerini ülkeler bazında karşılaştırmaya da olanak tanır.
Türkiye’nin Ödemeler Dengesi İstatistikleri ise, IMF’nin 2009 yılında yayımladığı sözü edilen el kitabı temel alınarak toplanmakta ve her ay düzenli olarak yayınlanmakta.
Kaynak: TCMB
