Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi (YATKV) nedir?
Yerel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi, çok uluslu işletmeler için belirlenen küresel asgari kurumlar vergisi (OECD Pillar Two – %15 Küresel Asgari Vergi) kurallarına uyum amacıyla ülkelerin kendi iç hukuklarında uygulamaya koyduğu tamamlayıcı bir vergi türüdür.
Bu verginin temel amacı:
👉 Bir grubun ilgili ülkedeki efektif vergi oranı %15’in altına düşüyorsa,
ülkenin bu farkı ek vergi olarak kendi içinde tahsil etmesi ve böylece küresel asgari vergi nedeniyle doğabilecek vergi kaybını ülke içinde tutmasıdır.
📌 Neden “Yerel” ve “Tamamlayıcı”?
Yerel
Vergi farkı, ilgili şirketin faaliyet gösterdiği ülke tarafından alınır.
Tamamlayıcı
Eğer şirketin ödediği kurumlar vergisi %15’lik asgari ülke bazlı oranı karşılamıyorsa,
eksik kalan kısmı tamamlamak için ek bir vergi uygulanır.
📌 Kimleri kapsar?
Genellikle OECD Pillar Two uyumlu düzenlemelerde şu şirketleri kapsar:
- Konsolide hasılatı 750 milyon € üzeri çok uluslu gruplar (MNE Groups)
- Bazı ülkelerde büyük yerel gruplar da kapsam dahilindedir.
📌 Nasıl çalışır? (Basit örnek)
Bir çok uluslu şirketin Türkiye’deki bağlı şirketinin:
- Efektif vergi oranı: %10
- Pilar 2 asgari oran: %15
Aradaki 5 puan → YATKV olarak Türkiye tarafından alınır.
Aksi halde, bu fark başka bir ülke tarafından (ör. ana ülke) “gelir dahil etme kuralı – IIR” yoluyla tahsil edebilecekti.
📌 YATKV’nin faydası nedir?
- Vergi farkının başka bir ülkeye gitmesini önler.
- Türkiye gibi ülkelerin vergi egemenliğini ve gelir kaynağını korur.
- Uluslararası vergi rekabetine uyum sağlar.
📌 Pillar Two ile ilişkisi
YATKV şu mekanizmaların yerel versiyonudur:
- IIR – Gelir dahil etme kuralı
- UTPR – Yetersiz vergilendirilmiş kazanç kuralı
- QDMTT – Nitelikli Yerel Asgari Tamamlayıcı Vergi
YATKV, OECD tarafından QDMTT (Qualified Domestic Minimum Top-up Tax) olarak adlandırılır.
📌 Türkiye’de durum
%15 altında efektif vergilenen çok uluslu işletmelerden tamamlayıcı vergi Türkiye tarafından alınacaktır.
