24 Aralık 2025 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 33117
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ÖZET:
— Dayanak maddesi güncellendi: Yönetmeliğin hukuki dayanağı 4628 ve 4646 sayılı Kanunlar olarak netleştirildi.
— Tanımlar genişledi / güncellendi:
- “Piyasa faaliyeti”, “toptan satış”, “tüzel kişi” tanımları güncellendi.
- Yeni tanımlar eklendi: doğal gazın sıvılaştırılması, sıvılaştırma tesisi, FSRU (yüzen LNG terminali), Günlük Referans Fiyat (GRF), spot boru gazı ithalatı.
— Lisanssız faaliyete yaptırım vurgusu: Lisans almadan faaliyetin tespiti halinde Kanunun 9. maddesi çerçevesinde işlem yapılacağı düzenlendi.
— Yeni lisans türü eklendi: “Sıvılaştırma lisansı” lisans türleri arasına alındı.
— Şirketleşme şartı: Piyasada faaliyet gösterecek özel hukuk tüzel kişileri AŞ/Ltd. olabilir; payların tamamının nama yazılı olması şartı getirildi.
— İthalat lisansı başvuruları için yeni çerçeve (Madde 9/A):
- Başvuruda sunulacak bilgi-belgeler ve ithalat sözleşmesinde bulunması gereken asgari hükümler (yıllık miktarlar, süre/uzatma, teslim-giriş noktası vb.) düzenlendi.
- Sözleşme imzalı değilse ön anlaşma ile başvuru imkânı; lisans verilmeden önce imzalı sözleşme sunma yükümlülüğü.
- Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni hukuki ihtilaflarda sorumlu tutacak hükümlere ithalat sözleşmelerinde yer verilemeyeceği belirtildi.
- Boru gazı ithalatı değerlendirmesinde BOTAŞ sözleşmeleri, rekabet, yükümlülükler ve ihracat bağlantıları dikkate alınacak; süreçte Bakanlıktan görüş alınacak.
— Sıvılaştırma lisansı başvurusuna güvenlik/bağlantı görüşleri: Başvuru değerlendirmeye alındıktan sonra yer için Askeri Yasak ve Güvenlik Bölgeleri mevzuatı kapsamında görüş; olumsuzsa ret. Ayrıca ilgili iletim/dağıtım şebekesi işletmecisinden görüş.
— Bedel/ücret kuralları:
- Lisans alma bedelinde başvuru tarihindeki bedel esas.
- Reddedilen/vazgeçilen başvurularda ödenen bedeller iade edilmez.
— Lisans sona erme ve faaliyet bırakma: Süre bitimi/iflas/terkin ile kendiliğinden sona erme; belge geçerliliği yenilenmezse ve faaliyette bulunulmaması kaydıyla 30 gün içinde tamamlanmazsa sona erdirme. Faaliyeti sonlandırma taleplerinde genel kural olarak 180 gün önce başvuru; bazı lisanslarda esneklik.
— İthalatçılara piyasa/rekabet ve arz güvenliği hükümleri: Kurul, rekabet için ithalat lisansı sahiplerine organize toptan gaz piyasasında alım-satım teklifi verme zorunluluğu getirebilir; giriş noktası kapasite rezervasyonunda öncelik; arz güvenliği tedbirlerine uyma yükümlülüğü.
— Depolama & FSRU: Depolama tesisleri belirli şartlarla sisteme erişim hükümlerinden muaf tutulabilir; depolama şirketlerine birim bedel/kapasite yayımlama yükümlülüğü. FSRU yer değişikliği/işletmeye ilişkin istisnalar usul-esaslarla düzenlenecek.
— LNG/CNG’ye ilişkin pratik düzenlemeler: Deniz taşıtlarına LNG satışı; üretim şirketlerinin kendi sahaları arasında CNG olarak taşıma için ek lisans gerekmeyebileceği; CNG’li taşıt test/teslim amaçlı CNG teslimi vb.
— İhracat lisansı “ülke bazlı” hale getirildi: Hangi ülkelere ihracat yapılacağı lisansa yazılır; ülke sayısı x ihracat lisans bedeli mantığıyla toplam bedel; sonradan ülke eklenirse tadil bedeli uygulanır.
— Yeni bölüm: Sıvılaştırma Lisansı (Madde 30/A): Sıvılaştırma tesislerini işleteceklerin lisans alma zorunluluğu; tesis işletim standartları, bağlantı sözleşmeleri, arz güvenliği yükümlülükleri; aynı bütünlükte olmayan her tesis için ayrı lisans; sıvılaştırma faaliyetinin depolama sayılmayacağı ve usul-esasların Kurulca belirleneceği.
— Hisse devri ve onay rejimi netleşti: Yakın aile içi devirlerde/ilk defa pay sahibi olma hallerinde onay; fon/vakıf/dernek benzeri ortaklık yapısı belirsiz yapılar için istisna; izin sonrası 1 yıl içinde devir tamamlanmazsa izin geçersiz; tadil başvurusunda gecikmeye ilave bedel/ihlal yaptırımı.
— Asgari sermaye kuralı güncellendi: Lisans türüne göre asgari sermaye şartı; her yıl yeniden değerleme oranını aşmayacak şekilde Kurul kararıyla belirlenecek; çoklu lisans başvurularında asgari sermaye toplanarak aranacak.
— Geçiş hükümleri: İhracat lisanslarının birleştirilmesi ve yıllık miktarların çıkarılması; belirli lisans türlerinde tesis koordinat bilgisi (UTM-ED50) sunma; devam eden ithalat başvurularının 9/A’ya göre değerlendirilmesi; eklerde (EK-1/EK-3/EK-6) kapsamlı revizyonlar.
MADDE 1- 7/9/2002 tarihli ve 24869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 3- Bu Yönetmelik, 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (23), (37) ve (40) numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“23) Piyasa faaliyeti : Doğal gazın iletimi, dağıtımı, toptan satışı, ithalatı, ihracatı, sıvılaştırılması ve LNG tesislerinde sıvı olarak veya yer altı ve yer üstü tesislerinde gaz veya sıkıştırılmış gaz olarak depolanması dahil olmak üzere alımı, satımı veya hizmet ve ticari faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin işlemlerden oluşan faaliyeti,”
“37) Toptan satış: Doğal gazın dağıtım şirketlerine, serbest tüketicilere ve ilgili lisans sahiplerine yapılan satışını,”
“40) Tüzel kişi (şirket) : Kanun hükümleri uyarınca doğal gazın üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, ithali, ihracı, sıvılaştırılması, ticareti ve depolanması fonksiyonlarını yürütmek üzere kurulmuş özel veya kamu hukuku tüzel kişisini,”
“54) Doğal gazın sıvılaştırılması: Yurt içinde üretilen ve/veya ithal edilen doğal gazın yurt dışına ihraç edilmesi ya da yurt içinde yeniden satışı amacı ile sıvılaştırılmasını,
55) Sıvılaştırma tesisi: Yurt içinde üretilen ve/veya ithal edilen doğal gazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi ya da yurt içinde yeniden satışı amacına konu tesisleri,
56) Yüzen LNG terminali (FSRU): LNG’nin gemilerden boşaltımı ve depolanması, depolanan LNG’nin gazlaştırılması ve iletim şebekesine gönderilmesi, depolanan LNG’nin LNG gemilerine yüklenmesi işlevlerini yerine getiren gemileri,
57) Günlük Referans Fiyat (GRF): 31/3/2017 tarihli ve 30024 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası Yönetmeliği ve ilgili mevzuatta tanımlanan günlük doğal gaz fiyatını,
58) Spot boru gazı ithalatı: 19/9/2019 tarihli ve 30893 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Spot Boru Gazı İthalat Miktarı ve Uygulama Yönteminin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar ve ilgili mevzuatta tanımlanan spot boru gazına ilişkin ithalatı,”
“Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Piyasada lisans almaksızın faaliyette bulunduğunun tespit edilmesi halinde, ilgili gerçek veya tüzel kişi hakkında Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri çerçevesinde işlem yapılır.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.
“h) Sıvılaştırma lisansı.”
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Piyasada faaliyet gösterecek özel hukuk tüzel kişilerinin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket veya limited şirket olarak kurulmaları halinde, hisselerin tamamının nama yazılı olması şarttır.”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğe 9 uncu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 9/A maddesi eklenmiştir.
“İthalat lisans başvurularında sunulacak bilgi ve belgeler ile yapılacak ithalat lisans başvurularına dair usul ve esaslar
Madde 9/A- İthalatçı şirketler lisans başvuruları kapsamında Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen hususları Kuruma sunar. Ayrıca ithalat sözleşmesinde;
a) Talep edilen lisans süresi boyunca her takvim yılı için ithal edilecek doğal gaz miktarları,
b) Sözleşme süreleri ve süre uzatımları,
c) Öngörülen yıllık ve mevsimlik doğal gaz ithalat miktarları ile teslim ve/veya giriş noktası,
hususlarını içeren hükümler yer alır.
İthalat lisans başvurusunun yapıldığı tarihte ithalat sözleşmesinin satıcı taraf ile henüz imzalanmamış olması halinde, lisans başvurusunda bulunan şirket tarafından bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususları içeren satıcı taraf ile imzalanmış bir ön anlaşma Kuruma sunulur. Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususlar kapsamında ön anlaşmada yer alan hükümlere uygun olarak ithalat sözleşmesinin imzalanacağı, ön anlaşmada ayrıca taraflarca taahhüt edilir. İthalat lisansı başvurusu kapsamında ön anlaşma sunan tüzel kişiler, söz konusu ön anlaşmaya uygun olarak imzalanmış ithalat sözleşmesini lisans verilmesi öncesinde Kuruma sunmakla yükümlüdür.
Bu madde kapsamında Kuruma sunulan ithalat sözleşmeleri ve/veya ön anlaşmalarda imzası bulunan kişilerin ilgili tüzel kişilik adına imza yetkisi bulunduğuna dair yetki belgeleri de Kuruma sunulur. Bu madde kapsamında sunulan belgeler EK-3’ün (1) numaralı notu kapsamında düzenlenir.
Kuruma yapılacak ithalat lisansı başvurularında Kuruma sunulacak ithalat sözleşmelerinde Türkiye Cumhuriyeti Devletini hukuki ihtilaflarda sorumlu tutacak hükümlere yer verilemez.
İthalat sözleşmelerinde, yeniden ihracat ve varış yeri serbestisine ilişkin hükümlere ve GRF ile yurtdışı piyasalar arasında oluşabilecek fiyat farkına yönelik riskleri bertaraf edecek hükümlere yer verilmemesi halinde, oluşabilecek ticari kayıpların ve diğer risklerin kendi sorumluluğunda olduğu başvuru sahibi tarafından lisans başvurusu aşamasında taahhüt edilir.
Boru gazı ithalatına ilişkin Kuruma yapılacak ithalat lisansı başvurularının değerlendirilmesinde, Kanunun Ek Madde 3 hükümleri çerçevesinde ithalat yapılacak ülke ile BOTAŞ’ın doğal gaz ithalat sözleşmesi bulunup bulunmadığı, piyasada rekabet ortamının oluşturulması, sözleşmelerden doğan yükümlülükler ve ihracat bağlantıları dikkate alınır.
Kuruma yapılan başvurunun inceleme ve değerlendirme sürecine alınmasını müteakip Kanunun ek 2 nci ve ek 3 üncü maddeleri hükümleri çerçevesinde Bakanlıktan görüş talep edilir. Bakanlık görüşü Kurul tarafından lisans başvurusuna ilişkin alınacak kararlarda dikkate alınır.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “İthalat, ihracat, dağıtım, depolama” ibaresinden sonra gelmek üzere “, sıvılaştırma” ibaresi eklenmiş, üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan “Depolama tesisleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, sıvılaştırma tesisleri” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Sıvılaştırma lisansı başvurularında; başvurunun inceleme ve değerlendirmeye alınmasını müteakip, başvuruya konu yer hakkında Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliği uyarınca Genelkurmay Başkanlığından görüş alınır. Alınan görüşün olumsuz olması halinde lisans başvurusu Kurul kararı ile reddedilir. Ayrıca sıvılaştırma tesisinin bağlantı yapacağı iletim veya dağıtım şebekesi işletmecisinden görüş alınır. Alınacak görüş Kurul tarafından lisans başvurusuna ilişkin alınacak kararda dikkate alınır.”
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Lisans alma bedeli ödemelerinde, başvuru tarihinde geçerli olan bedel esas alınır.”
“Reddedilen veya vazgeçilen başvurular için ödenmiş bedeller iade edilmez.”
MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Lisanslar; sürelerinin bitiminde veya lisans sahibi hakkındaki iflas kararının kesinleşmesi ya da lisans sahibinin ticaret sicilinden terkini halinde kendiliğinden, lisans sahibinin lisanstan vazgeçmek istemesi halinde ise Kurul onayıyla sona erer. Lisans sahibinin lisans başvurusu kapsamında Kuruma sunduğu bilgi veya belgelerden birinin geçerliliğini yitirdiği/yenilenmediği durumlarda, söz konusu bilgi veya belgenin geçerliliğini yitirdiği/yenilenmediği tarihten itibaren faaliyette bulunulmamış olması kaydıyla, Kurul tarafından verilen otuz günlük süre içerisinde eksikliklerini tamamlamayan lisans sahiplerinin ilgili lisansları sona erdirilir.
Yapılan denetimler sonucu, iletim veya dağıtım lisansı sahibi bir tüzel kişinin mali durumunun, lisansı kapsamındaki faaliyetini güvenli olarak yürütebilmesi ve/veya üstlenmiş olduğu mali yükümlülüklerini yerine getirmesini tehlikeye düşürecek şekilde bozulduğunun, ilgili mevzuat çerçevesinde lisans sahibi tüzel kişinin savunması da alınmak suretiyle hazırlanan denetim raporlarıyla tespit edilmesi durumunda, tüketiciler ve piyasa koşulları aleyhine bir sonuç yaratılmamasını teminen, Kurul kararına uygun olarak gereken önlemlerin alınacağı tüzel kişinin lisansında yer alır. Lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki faaliyetini sona erdirmek istemesi halinde, lisansın sona ermesinin talep edildiği tarihten en az yüzseksen gün önce, gerekçeleri ile birlikte Kuruma yazılı olarak başvuruda bulunulmuş olması zorunludur. Bu başvuru kapsamında lisans sahibi tüzel kişinin lisansını sona erdirmek istediği tarih itibarıyla ne tür yükümlülükler taşıdığının ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ne tür tedbirlerin öngörüldüğünün belirtilmesi de zorunludur. Kurulun, sona erdirme talebi hakkında alacağı karar için gereksinim duyulması halinde, ilave bilgi ve belgeler Kurum tarafından ilgili tüzel kişiden istenebilir. İletim (LNG) ve CNG lisanslarının sona erdirilmesinde, lisans sahibinin söz konusu lisans kapsamında herhangi bir faaliyetinin olmaması ve yükümlülüğünün bulunmadığının taahhüt edilmesi halinde, bu fıkrada belirtilen yüzseksen günlük süre uygulanmaz. Diğer lisans türleri için ise; lisansını sona erdirmek isteyen tüzel kişinin talep etmesi halinde, bu fıkrada belirtilen yüzseksen günlük sürenin uygulanıp uygulanmamasına, Kurum tarafından yapılacak inceleme neticesinde Kurul tarafından karar verilir.”
MADDE 10- Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Kurul, piyasada rekabet ortamının oluşturulması amacıyla ithalat lisansı sahiplerinin organize toptan doğal gaz satış piyasasını kullanmak suretiyle doğal gaz alım satım teklifi vermesi yönünde organize toptan doğal gaz satış piyasası mevzuatı uyarınca zorunluluk getirebilir. Spot boru gazı ithalatına ilişkin mevzuattan kaynaklanan yükümlülüğün sağlanması durumunda bu fıkrada düzenlenen yükümlülükler aynı tüzel kişi için uygulanmaz. Ayrıca, Kurul rekabet ortamının oluşması amacıyla ithalat lisansı sahipleri ve toptan satış lisansı sahiplerinin organize toptan doğal gaz satış piyasasını kullanarak alım satım yapmasına yönelik gönüllü mekanizmalar ve teşvikler düzenleyebilir.
İthalat yapılacak giriş noktasında kapasite rezervasyon ve tahsisat konularında ithalat lisansı sahibi tüzel kişilere, ithalat sözleşmeleri kapsamında ayrılan günlük miktarlar ve ilgili mevzuatta yer alan oran doğrultusunda öncelik verilir. İthalat lisansı sahiplerinin bu kapasiteleri etkin ve verimli kullanmadığının tespiti halinde bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
İthalatçı şirketler Kanunun ek 2 nci maddesi kapsamında arz güvenliği çerçevesinde alınacak tedbirlere ve verilecek talimatlara uymakla yükümlüdür.”
MADDE 11- Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “kendi mülkiyetinde olan” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya işletmesinde bulunan” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Mevcut depolama tesisleri, mevcut tesislerdeki kapasite artışları veya yeni yapılacak tesisler, kullanım oranları ve/veya rekabet koşulları dikkate alınarak ilgili mevzuatta yer alan sisteme erişime ilişkin hükümlerden Bakanlık görüşü alınarak Kurul Kararı ile belirli süre muaf tutulabilirler. Depolama şirketleri verecekleri hizmetlere ilişkin birim bedelleri ve tesis kapasitelerini yayımlamak zorundadır.
Yüzen LNG tesislerinin işletilmesi ve yer değişikliği kapsamında Bakanlık görüşü alınarak sağlanacak istisnalar Kurul tarafından yayımlanan ilgili usul ve esaslarda düzenlenir.”
MADDE 12- Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Türk karasularında bulunan yerli ve/veya yabancı deniz taşıtlarının yakıt ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, ilgili diğer mevzuat hükümlerine uymak kaydıyla doğal gaz toptan satış lisansı sahibi tüzel kişilerce sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satışı gerçekleştirilebilir.”
MADDE 13- Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Toptan satış lisansı sahibi üretim şirketlerinin; ilgili ve diğer mevzuattaki teknik kriterlere uymak ve diğer mevzuattan kaynaklanan izin, ruhsat, onay alma yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla, herhangi bir satış faaliyeti yapmaksızın, ilgili lisanslarında kayıtlı bulunan üretim sahalarından ürettikleri doğal gazı sıkıştırarak, üretim sahaları arasında sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) olarak taşınması amacıyla gerçekleştirecekleri faaliyet için CNG satış ve/veya CNG iletim ve dağıtım lisansı almalarına gerek yoktur. Söz konusu lisans sahibi tüzel kişiler bu kapsamdaki sıkıştırma ve/veya taşıma faaliyetleri için CNG iletim ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerden hizmet alabilir.”
MADDE 14- Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“CNG yakıtlı taşıtların üretiminin, tamiratının ve/veya dönüşümünün yapılması hususunda ilgili kurumlar tarafından yetkilendirilmiş tesislere söz konusu taşıtların testlerinin yapılabilmesi ve teslim noktasına ulaştırılabilmelerini teminen CNG iletim ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından CNG teslimatı gerçekleştirilebilir. Ayrıca, yurt dışından ithal edilen, yurt dışına ihraç edilen ya da başka bir ülkeye ulaştırılmak üzere ülkemizden transit geçiş yapan CNG yakıtlı taşıtların teslim noktalarına ulaştırılabilmelerini teminen, söz konusu taşıtlara CNG iletim ve dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından diğer mevzuat ve standartlarda düzenlenen teknik ve emniyet kurallarına uymak koşuluyla CNG teslimatı gerçekleştirilebilir.”
MADDE 15- Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“İhracat faaliyeti yapmak isteyen tüzel kişiler lisans başvurusu sırasında hangi ülkelere ihracat yapacağını Kuruma bildirir ve bu ülkeler lisansa derç edilerek her tüzel kişiye bir ihracat lisansı verilir. Lisansın verildiği yılda geçerli olan ihracat lisansı alma bedeli ile ihracat yapılacak ülke sayısının çarpılmasıyla hesaplanacak toplam bedel başvuru sahibi tarafından Kurum hesabına yatırılır. İhracat lisansı verildikten sonra tadil yoluyla lisansa eklenecek her bir ülke için lisans tadil bedeli olarak ilgili yılda geçerli olan ihracat lisansı alma bedeli uygulanır.”
MADDE 16- Aynı Yönetmeliğin ikinci kısmına aşağıdaki bölüm eklenmiştir.
“DOKUZUNCU BÖLÜM
Sıvılaştırma Lisansı
Sıvılaştırma lisansı sahibi şirketlerin hak ve yükümlülükleri
Madde 30/A – Yurt içinde üretilen ve/veya ithal edilen doğal gazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi ya da yurt içinde yeniden satışı amacıyla kurulacak sıvılaştırma tesislerini işletecek tüzel kişilerin Kuruldan lisans almaları zorunludur.
Sıvılaştırma lisansı sahibi; lisansa konu tesiste sıvılaştırılan doğal gazın toptan satış ve ihracat faaliyetlerini ilgili lisansları almak kaydıyla yürütebileceği gibi söz konusu tesiste tedarikçilere ve ihracat lisansı sahiplerine sıvılaştırma hizmeti sunabilir. Sıvılaştırma lisansı sahibi tedarikçilere ve ihracat lisansı sahiplerine hizmet sunması halinde hizmet koşulları ve bedeller taraflar arasında serbestçe belirlenebilir.
Sıvılaştırma tesislerinin iletim veya dağıtım sistemlerine olan bağlantıları tarafların kendi aralarında yapacakları bağlantı sözleşmelerine göre yapılır. Sıvılaştırma lisansı sahipleri makul ve basiretli bir tacir gibi davranarak piyasa faaliyetlerini gerçekleştirir.
Sıvılaştırma lisansı sahibi, faaliyette bulunacağı tesislerinin ilgili ve diğer mevzuatta belirlenen usul ve esaslar ile öngörülen standartlara ve teknik kriterlere göre planlanması, projelendirilmesi, inşa edilmesi, işletilmesi, bakımı ve güvenliğinden sorumludur.
Sıvılaştırma lisansı sahibi arz güvenliği çerçevesinde alınacak tedbirlere ve verilecek talimatlara uymakla yükümlüdür.
Birbirleriyle kendi içinde doğrudan bağlantısı olmayan ve fiziki bir bütünlük arz etmeyen yerlerdeki sıvılaştırma tesislerinin her biri için ayrı lisans alınır. Mevcut sıvılaştırma tesislerinde yapılacak genişletme için lisans tadil edilir.
Sıvılaştırma tesislerinde yürütülen faaliyetler depolama faaliyeti olarak sayılmaz ve söz konusu faaliyetlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlık görüşü alınarak Kurul tarafından belirlenir.”
MADDE 17- Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“o) İletim şebekesinden hizmet alan lisans sahipleri arz güvenliği kapsamında alınacak tedbirlere riayet etmek ve kapasiteleri verimli bir şekilde kullanmak zorundadır. Kanun gereğince arz güvenliğine yönelik alınacak tedbirler kapsamında; faaliyette bulunmayan ve/veya iletim şebekesi kapasitelerini verimli bir şekilde kullanmadığı şebeke işleyişine ilişkin mevzuat uyarınca tespit edilen lisans sahiplerinin bilgilerinin iletim şirketi tarafından Bakanlığa bildirilmesi ve Bakanlık tarafından iletim şirketinin görüşleri alınarak Kuruma bildirilmesi durumunda, bu lisans sahiplerinin faaliyetleri Kurul tarafından geçici olarak durdurulabilir. Faaliyetleri geçici olarak durdurulan lisans sahipleri Kurum internet sitesinde ilan edilir. Kurul tarafından faaliyetleri geçici olarak durdurulan ithalat lisans sahiplerinin, durdurulan ithalat faaliyetine ilişkin kapasiteleri iletim şebekesinin verimli kullanımını teminen bu süre içinde Kurul tarafından spot boru gazı ithalatına hasredilebilir.
ö) İthalat lisansı başvuruları açısından Kurum tarafından yapılacak piyasa yoğunlaşması değerlendirmesi çerçevesinde piyasada rekabet ortamının oluşturulması amacıyla Kanunun 7 nci maddesinin (a) bendinin (5) numaralı alt bendi gereğince ilgili tüzel kişiye organize toptan satış piyasasında ilave satış yükümlülüğü ve/veya miktar devri yükümlülüğü getirilebilir.”
MADDE 18- Aynı Yönetmeliğin 34 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Bu kapsamda iletim, dağıtım,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sıvılaştırma,” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 19- Aynı Yönetmeliğin 37 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “ithalatçı şirketleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “, sıvılaştırma şirketleri” ibaresi eklenmiş, aynı fıkranın (b) bendinde yer alan “Dağıtım, iletim” ibaresinden sonra gelmek üzere “, sıvılaştırma” ibaresi eklenmiş, aynı bentte yer alan “iletim, dağıtım” ibaresinden sonra gelmek üzere “, sıvılaştırma” ibaresi eklenmiştir.”
MADDE 20- Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye on ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu maddenin uygulanmasında;
a) Lisans sahibi tüzel kişinin ortağı olan bir gerçek kişi ile eşi ve reşit olmayan çocuklarına ve bunların yönetim veya denetim kurulunda bulundukları ya da sınırsız sorumlu ortağı oldukları şirketlere ait hisse ve diğer haklar,
b) Kamu tüzel kişileri hariç olmak üzere, bir tüzel kişi veya (a) bendinde sayılanların, doğrudan veya dolaylı olarak, sermayelerinin yüzde yirmibeş ve daha fazlasına sahip olduğu ortaklıklara ait hisse ve diğer haklar,
tek kişiye ait sayılır. Lisans sahibi tüzel kişinin ortağı olan bir gerçek kişi ile eş ve reşit olmayan çocukları arasında yapılacak hisse devri işlemleri bu madde kapsamında onaya tabi olmamakla birlikte, lisans sahibi tüzel kişilikte ilk defa pay sahibi olacak bu kişiler arasında yapılacak hisse devri işlemleri Kurul onayına tabidir. Lisansta belirtilen reşit olmayan çocukların reşit hale gelmeleri durumunda, lisans sahibi tarafından Kuruma gerekli bildirimde bulunularak lisans tadil talebinde bulunulması zorunludur. Yapılacak lisans tadil işlemi, bedel alınmaksızın gerçekleştirilir.”
“Lisans sahibi tüzel kişinin ve/veya doğrudan veya dolaylı tüzel kişi ortaklarının hisselerinin ortaklık yapısı belirli olmayan (fon, vakıf, dernek benzeri) bir tüzel kişiye devredilmesi durumunda, herhangi bir gerçek veya tüzel kişi ortağın pay oranının yüzde onun altına düşmemesi halinde Kurul onayı şartı aranmaz.”
“Bu madde kapsamında hisse devri işlemine izin verildiği takdirde iznin verildiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde, hisse devri işlemi tamamlanmadığı takdirde, verilen izin geçersiz olur. Bu durumda, yeniden izin almaksızın hisse devri işlemlerine devam olunamaz.
Kurul onayına müteakip gerçekleştirilen hisse devirlerinin lisans tadilini gerektirdiği durumlarda hisse devri işleminin gerçekleşmesinden itibaren üç ay içerisinde hisse devrinin tamamlandığını gösterir belgeler ile birlikte Kuruma lisans tadili başvurusunda bulunulur. Bu süre içerisinde Kuruma lisans tadili başvurusu yapılmadığı takdirde gecikilen her ay için en fazla altı ay ile sınırlı olmak üzere ilave lisans tadil bedeli uygulanır. Altı aydan daha uzun sürede Kuruma tadil başvurusu yapılması halinde ayrıca ilgili mevzuat ihlali kapsamında işlem yapılır.”
MADDE 21- Aynı Yönetmeliğin 47 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 47- Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin lisans alabilmesi için sermaye tutarının, başvurulan lisans türünde başvurunun yapıldığı yıl için Kurul tarafından belirlenen asgari sermaye tutarını karşılayacak şekilde, her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş olması veya ödeneceğinin taahhüt edilmiş olması gerekmektedir.
Lisansın alınabilmesi için sağlanması gereken asgari sermaye tutarları, her yılın Aralık ayında bir sonraki yıl için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranını aşmayacak şekilde Kurul Kararı ile belirlenir.
Lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin yürürlükte lisans/lisanslarının bulunması ve/veya aynı anda birden fazla lisans için başvuruda bulunması durumunda lisans alabilmesi için; sermaye tutarının, ilgili yılda her bir lisans için belirlenen asgari sermaye tutarlarının toplanması suretiyle hesaplanan tutarı karşılaması gerekmektedir.”
MADDE 22- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“İhracat lisansı tadil işlemleri
GEÇİCİ MADDE 15 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde, yürürlükte olan ihracat lisanslarında yer alan yıllık ihracat miktarlarının çıkarılması ve birden fazla ihracat lisansına sahip olan tüzel kişilerin sahip olduğu lisansların tüzel kişinin tercih edeceği bir ihracat lisansı altında birleştirilmesi amacıyla resen lisans tadili işlemleri yapılır.
İhracat lisansı sahipleri, bu maddenin yürürlüğe girmesinden itibaren 30 gün içerisinde EK-3’ün 10 uncu maddesinin (g) bendinin (ii) numaralı hükmünde yer alan taahhüdü sunarlar. Bu süre içerisinde taahhütlerini Kuruma sunmayan lisans sahipleri söz konusu taahhütlerini yerine getirene kadar ilgili lisans sahipleri ile taşıma, teslim veya depolama hizmet sözleşmesi yapamaz, var ise söz konusu sözleşmeler bu yükümlülük yerine getirilene kadar ilgili lisans sahibi tarafından askıya alınır.
Tesis adresine ilişkin bilgiler
GEÇİCİ MADDE 16 – Toptan Satış (OtoLNG), CNG Satış ve OtoCNG lisansı sahibi tüzel kişiler bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde, lisanslarında kayıtlı tesisler kapsamında bu Yönetmeliğin EK-3’ünün 10 uncu maddesinde belirtilen tesislerine ilişkin UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş nokta koordinat bilgilerini Kuruma sunarlar. Sunulan söz konusu bilgiler kapsamında Kurum tarafından lisanslarda resen tadil işlemi yapılır.
Yapılmış olan ithalat lisansı başvuruları
GEÇİCİ MADDE 17- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Kuruma yapılmış olan ancak lisanslama süreci tamamlanmamış olan ithalat lisansı başvuruları, bu Yönetmeliğin 9/A maddesi kapsamında değerlendirilir.”
MADDE 23- Aynı Yönetmeliğin EK-1’i ekteki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 24- Aynı Yönetmeliğin EK-3’ünün 10 uncu maddesinin (a) bendinin (ii) ve (iii) numaralı alt bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı bendin (iv) numaralı alt bendi yürürlükten kaldırılmış, aynı maddenin (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan “ix)” ibaresi “iii)” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddenin (c) bendinin (1) numaralı alt bendinin (vii) hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin (d) bendinin (3) numaralı alt bendinin “i)” hükmü ve aynı maddenin (f) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde yer alan “i)” hükümleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye aşağıdaki bent eklenmiş, aynı ekin 4 üncü notu aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı eke aşağıdaki not eklenmiştir.
“ii) 9/A maddesinde açıklanan hususlar çerçevesinde satıcı taraf ile ithalat lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişi arasında imzalanan ithalat sözleşmesi ve/veya ön anlaşma ile sözleşmelerde imzası bulunan kişilerin yetki belgeleri,
iii) Ek-6’da yer alan Taahhütname,”
“(vii) Yüzen LNG terminalinde faaliyette bulunulmak istenilmesi halinde; yüzen sıvılaştırılmış doğal gaz depolama (LNG) tesisinin lisans süresi boyunca ulusal iletim şebekesinin işleyişini ihlal etmeyecek şekilde iletim şirketi ile eşgüdümlü faaliyet göstereceğine, bununla birlikte Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde belirtilen hükümler çerçevesinde yayımlanan Usul ve Esaslarda Kurul tarafından uygun bulunan haller ile mücbir sebepler hariç tesisin depolama lisansında belirtilen yerde her daim bulunacağının ve işletileceğinin garanti edildiğine dair taahhüdü,”
“i) Tesise ilişkin pafta, ada ve parsel numaraları, UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş nokta koordinat bilgisi ile tesisin tam adresi,”
“g) İhracat lisansı;
i) Doğal gazı hangi ülkelere ve hangi taşıma vasıtaları ile ihraç edeceğine dair bilgi,
ii) Transit hatları işleten iletim şirketleri hariç, ihraç nedeniyle sistemin işleyişini ve ülke ihtiyacını aksatmayacağına ve ayrıca sistemin emniyetini ihlal ettiği durumlarda, meydana gelen zarar ve ziyanı tazmin edeceğine ve bu hususta meydana gelebilecek zarar ve ziyanı karşılamak üzere zorunlu sigorta yapacağına ve iletim kapasitelerinin kullanımına yönelik gerekli teminatları sunacağına ve kısıtlamalara uyacağına ilişkin taahhüdü,”
“h) Sıvılaştırma lisansı;
i) Lisans başvurusuna konu yerin il, ilçe, köy, mahalle, ada, parsel, 1/25000’lik pafta numarası ve UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş koordinat bilgileri ile yüzölçümü (m2),
ii) Sıvılaştırma kapasitesi (kara ve deniz taşıtları için ayrı ayrı) (m³ sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)/saat),
iii) Sıvılaştırma tesisinin yerini ve yerleşimini gösteren 1/5000 veya 1/25000 ölçekli yerleşim planı,
iv) Tank sayısı ve kapasitesi (m³ sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG)),
v) Sıvılaştırma faaliyetine ilişkin tesis ve ekipmanların Doğal Gaz Piyasası Tesisler Yönetmeliğinde belirtilen standartlara uygun ve güvenli olacağını garanti edeceğini ve tesisi sistemin eşgüdümlü ve güvenli bir tarzda işletilmesine yardımcı olacak şekilde idare edeceğini ihtiva eden bir taahhütname.”
“4- 6491 sayılı Kanuna göre arama ve işletme ruhsatları bulunan ve Türkiye’de yurt dışındaki merkezlerinin şubeleri olarak üretim faaliyetinde bulunan üretim şirketlerinin toptan satış lisans başvurularında, bu Ek’in 4 üncü maddesinin (b) bendinde öngörülen bilgi ve belgeler talep edilmez.”
“8- Lisans sahibi tüzel kişinin ve/veya doğrudan veya dolaylı tüzel kişi ortaklarının hisselerinin ortaklık yapısı belirli olmayan (fon, vakıf, dernek benzeri) bir tüzel kişiye ait olması durumunda lisans başvurularında ortaklara ilişkin yukarıda belirtilen bilgi ve belgeler bu hisseler hariç tutularak sunulur.”
MADDE 25- Aynı Yönetmeliğin EK-4’ünün birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) Tüzel kişiliğin bu Yönetmeliğin 47 nci maddesi kapsamında ilgili yıl için Kurul tarafından belirlenen asgari sermayeye sahip olması,”
MADDE 26- Aynı Yönetmeliğe ekteki EK-6 eklenmiştir.
MADDE 27- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 28- Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
