Sercan BAKAÇ
Vergi Müfettişi
[email protected]
ÖZET:
30 Aralık 2025’te yayımlanan 49 Sıra No.lu Genel Tebliğ ile, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde belirli istisna/indirim tutarları aşıldığında bu avantajlardan yararlanma, YMM tasdik raporu ibrazına bağlandı. Raporun süresinde sunulmaması hâlinde istisna/indirim hakkı kaybedilebilecek ve ayrıca özel usulsüzlük cezası gündeme gelebilecek.
Giriş
30 Aralık 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 49 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği ile gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan bazı istisna, indirim ve uygulamalar bakımından önemli bir usul değişikliğine gidilmiştir.
Söz konusu Tebliğ ile, belirlenen parasal sınırların aşılması hâlinde mükelleflerin bu istisna ve indirimlerden yararlanabilmeleri, Yeminli Mali Müşavir (YMM) tarafından düzenlenecek tasdik raporunun ibraz edilmesi şartına bağlanmıştır.
Bu düzenleme ile vergi beyanlarının doğruluğunun yalnızca sonradan yapılacak denetimlerle değil, beyan aşamasında gerçekleştirilecek tasdik yoluyla da güvence altına alınması amaçlanmaktadır.
Bu yazıda, yeni düzenlemenin kapsamı ile gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri açısından doğurduğu sonuçlar ele alınacak; YMM’ler ve vergi idaresi bakımından uygulamaya ilişkin temel hususlar değerlendirilecektir.
1. Düzenlemenin Amacı
Tebliğe göre düzenlemenin amacı; yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer verilen istisna, indirim ve uygulamalardan yararlanılabilmesi için, bu unsurlara ilişkin defter kayıtlarının ve dayanak belgelerin ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğinin, gerçek durumu yansıtıp yansıtmadığının ve hesaplamaların doğru yapılıp yapılmadığının tespit edilmesidir.
Bu çerçevede, istisna ve indirimlere ilişkin şartların sağlanıp sağlanmadığı ile kazanç ve hasılatın mevzuatta öngörülen biçimde ve sürede elde edilip edilmediğinin belirlenmesi suretiyle, istisna ve indirim uygulamaları nedeniyle vergi dışı bırakılan tutarların tasdik edilmesi hedeflenmektedir.
Bu kapsamda Tebliğ ile üç temel hedef gözetilmektedir:
- Doğruluk Teyidi: Gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan istisna ve indirimlerin, yasal defter kayıtları ve belgelere uygunluğunun tespit edilmesi.
- Mevzuata Uygunluk: İstisna ve indirimlere konu işlemlerin, ilgili kanun ve ikincil mevzuat hükümlerine uygunluğunun sağlanması.
- Vergi Kaybının Önlenmesi: Beyanların güvenilirliğinin artırılması suretiyle olası vergi kayıp ve kaçağının önüne geçilmesi.
2. Gelir Vergisi Mükellefleri Açısından YMM Tasdik Zorunluluğu
2.1. Kapsama Giren İndirim ve İstisnalar
Gelir vergisi mükellefleri için getirilen yeni yükümlülükler, özellikle belirli istisna ve indirimlerden yüksek tutarlarda yararlananları doğrudan etkilemektedir. Düzenlemenin kapsamı ve parasal sınırları, mükelleflerin vergi planlamalarını yeniden gözden geçirmelerini gerektirmektedir.
Tebliğe göre, 2025 yılı ve sonrası için gelir vergisi beyannamesinde YMM tasdik raporu zorunluluğu getirilen temel istisna ve indirimler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
| Gelir Vergisi Açısından YMM Tasdik Raporu Zorunluluğu Getirilen İstisna ve İndirimler |
| Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna |
| Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Sağlanan Kazanç İstisnası |
| Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası |
| Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazanç İstisnası |
| Yurtdışına Verilen Yazılım, Mühendislik, Eğitim Ve Sağlık Hizmetleri Kazanç İndirimi |
| İndirimli Gelir Vergisi Uygulaması |
| Ar-Ge ve Tasarım İndirimleri |
| Yatırım İndirimi İstisnası |
| Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin ilgili bölümlerindeki “Diğer İndirimler” ve “Diğer İstisnalar” satırlarında beyan edilen tutarlar. |
2.2. Parasal Sınırlar
Gelir vergisi açısından YMM Tasdik Raporu Zorunluluğu, Tebliğ’de belirlenen parasal sınırların aşılması hâlinde doğmaktadır. Buna göre;
- Beyannamede müstakil satırı bulunan istisna veya indirimlerden herhangi birinin 500.000 TL’yi aşması,
- Bu kalemlerin her biri ayrı ayrı 500.000 TL’yi aşmasa dahi, toplam tutarlarının 1.000.000 TL’yi aşması,
- “Diğer İndirimler” veya “Diğer İstisnalar” satırlarında beyan edilen tutarın 1.000.000 TL’yi aşması, durumlarında YMM tasdik raporu ibrazı zorunlu hâle gelmektedir.
Bunların yanı sıra, Tebliğ uyarınca indirimli gelir vergisi uygulamasından yararlanan mükellefler bakımından tasdik raporu zorunluluğu herhangi bir tutar sınırına tabi tutulmamıştır.
Belirlenen parasal sınırların, izleyen yıllarda yeniden değerleme oranının yarısı dikkate alınarak artırılacağı da Tebliğ’de düzenlenmiştir.
3. Kurumlar Vergisi Mükellefleri Açısından YMM Tasdik Zorunluluğu
Kurumlar vergisi mükellefleri için getirilen YMM tasdik zorunluluğu, hem kapsamının genişliği hem de küresel vergi reformlarının sürece dahil edilmesiyle stratejik bir önem kazanmaktadır.
3.1. Kapsama Giren İndirim ve İstisnalar
Kurumlar vergisi mükellefleri için getirilen tasdik zorunluluğu, kapsamı itibarıyla daha geniştir. Tebliğ’in 8. maddesinde, kurumlar vergisi beyannamesinde tasdike tabi 21 ayrı istisna, indirim ve uygulama sayılmıştır. Bu listede yer alan indirim ve istisnalar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
| Kurumlar Vergisi Açısından Tasdik Raporu Zorunluluğu Getirilen İstisna ve İndirimler |
| Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası |
| Yurtdışı İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası |
| Emisyon Primi Kazancı İstisnası |
| Gayrimenkul Yatırım Fonları veya Ortaklıklarının Kazanç İstisnası (Esas Faaliyet Konusu İtibarıyla Gayrimenkul, Gayrimenkule Dayalı Haklardan Oluşan Portföy İşletmek Amacıyla Kurulan Dışında Kalanların Kazançları Hariç) |
| Taşınmaz ve İştirak Hisseleri ile Kuru Senetleri, İntifa Senetleri, Rüçhan Hakları ile Girişim Sermayesi Yatırım Fonları Katılma Paylarının Satış Kazancı İstisnası |
| Yurtdışı İnşaat, Onarım, Montaj ve Teknik Hizmetler Kazanç İstisnası |
| Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna |
| Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devredilmesinden Sağlanan Kazanç İstisnası |
| Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası |
| Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazanç İstisnası |
| Araştırma Altyapılarının Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinden Elde Ettikleri Kazançlarda İstisna |
| Ar-Ge İndirimi |
| Yurtdışına Verilen Yazılım, Mühendislik, Eğitim ve Sağlık Hizmetleri Kazanç İndirimi |
| Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimi |
| Kurumlar Vergisi Oranının İndirimli Uygulanması (İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması) |
| Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi Uygulaması |
| Ar-Ge ve Tasarım İndirimleri |
| Teknogirişim Sermaye Desteği İndirimi |
| Teknolojik Yatırım Desteği İndirimi |
| Yatırım İndirimi İstisnası (193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Geçici 61 inci Maddesi Kapsamında Tevkifata Tabi Olmayanlar) |
| Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesinin “Zarar Olsa Dahi İndirimler ve İstisnalar” Başlıklı Bölümünde Yer Alan “Diğer İndirimler ve İstisnalar” ile “Kazanç Bildirimi” Bölümünde Yer Alan “Diğer İstisnalar” |
3.2. Parasal Sınırlar
Kurumlar vergisinde genel olarak;
- Tek kalem için 500.000 TL,
- Toplam tutar için 1.000.000 TL, sınırları geçerlidir.
Ancak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesinin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları kapsamında uygulanan indirimli kurumlar vergisi uygulamalarında, yararlanılan toplam vergi indiriminin 200.000 TL’yi aşması hâlinde tasdik zorunluluğu doğmaktadır.
Aşağıdaki uygulamalarda ise herhangi bir tutar sınırı bulunmamaktadır:
- İndirimli kurumlar vergisi (KVK 32/A),
- Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi.
Tebliğ’in 8. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bunlara ait müesseseler tasdik zorunluluğu kapsamı dışında bırakılmıştır.
4. Raporlama Süreci ve İbraz Süresi
Tebliğe göre düzenlenecek YMM tasdik raporlarında asgari olarak şu unsurları içermelidir:
- Yasal defterlerin tasdik bilgileri,
- Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı ve mevzuata uygunluğu,
- İstisna ve indirimlere ilişkin hesaplamaların doğruluğu,
- Kazançların mevzuatta öngörülen biçimde ve sürede elde edilip edilmediğinin tespiti.
Raporlar, Dijital Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda gönderilecektir. Beyanname ile birlikte veya beyan süresinin bitimini izleyen iki ay içinde ibraz edilmesi esastır. Kurumlar vergisi yönünden, yalnızca KVK 5/1-d/4 kapsamındaki kazanç istisnası için bu süre üç ay olarak uygulanacaktır.
Halihazırda YMM ile tam tasdik sözleşmesi bulunan mükelleflerin, Tebliğ kapsamındaki işlemler için ayrıca tasdik raporu sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
5. Tasdik Raporunun İbraz Edilmemesi
Tebliğ’in 13. maddesine göre, raporun zamanında ibraz edilmemesi durumunda vergi dairesi mükellefe bir mühlet (ek süre) verecektir. Ancak bu ek süre içinde de rapor sunulmazsa, mükellef tasdike konu istisna veya indirim hakkından yararlanamayacaktır.
İstisna veya indirim hakkını kaybetmenin yanı sıra, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca mükellefe ayrıca özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Örnek:
(A) Ltd. Şti., 2025 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde, teknoloji geliştirme bölgesinde elde ettiği kazanç nedeniyle 1.200.000 TL tutarında istisna uygulamıştır. Söz konusu istisna tutarı, Tebliğ’de belirlenen parasal sınırları aştığından, YMM tarafından düzenlenmiş tasdik raporunun ibrazı zorunludur. Ancak mükellef, kurumlar vergisi beyannamesini süresinde vermesine rağmen YMM tasdik raporunu beyanname ekinde sunmamıştır. Bu durumun vergi dairesince tespit edilmesi üzerine, Tebliğ’in 13. maddesi uyarınca mükellefe tasdik raporunu ibraz etmesi için ek süre (mühlet) verilmiştir.Mükellefin, verilen ek süre içinde de tasdik raporunu ibraz etmemesi hâlinde, Tebliğ uyarınca mükellef ilgili istisnadan yararlanma hakkını kaybedecek; ayrıca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır. |
Bu nedenle, tasdik raporunun süresinde ibraz edilmemesi yalnızca şekli bir eksiklik olarak görülmemekte; mükellefin ilgili istisna veya indirim hakkını tamamen kaybetmesi sonucunu doğurmaktadır.
6. Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu
Gelir/kurumlar vergisi istisna, indirim ve uygulama tasdik raporunu düzenleyen YMM’ler, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar.
Tebliğe göre YMM’ler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerden, kesilecek cezalardan ve hesaplanacak gecikme faizlerinden, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
Sonuç ve Değerlendirme
49 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği ile birlikte, 2025 yılından itibaren gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde belirli tutarları aşan istisna, indirim ve bazı vergi uygulamaları YMM tasdik raporu şartına bağlanmıştır.
Düzenleme ile, istisna ve indirimlerden kaynaklanan vergi harcamalarının daha yakından izlenmesi, beyan edilen tutarların mevzuata uygunluğunun beyan aşamasında teyit edilmesi ve sonradan ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların azaltılması amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda, tasdik raporlarının ilgili beyannamelerle birlikte veya belirlenen süreler içinde elektronik ortamda ibraz edilmesi öngörülmüş; mükelleflerin vergi avantajlarından hukuki güvenlik ve öngörülebilirlik ilkeleri çerçevesinde yararlanmaları hedeflenmiştir.
Sonuç olarak, YMM tasdik raporu zorunluluğu; mükellefler, YMM’ler ve vergi idaresi bakımından beyan sürecinde daha dikkatli, belgeli ve sistematik bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır. Uygulamanın, istisna ve indirimlerin amacına uygun şekilde kullanılmasına katkı sağlaması beklenmektedir.
FAQ – Sık Sorulan Sorular
1) Kimler YMM tasdik raporu almak zorunda?
Gelir/kurumlar vergisi beyannamesinde Tebliğ kapsamındaki istisna, indirim veya uygulamalarda belirlenen eşikleri aşan mükellefler (bazı uygulamalarda eşik aranmadan).
2) Gelir vergisinde tasdik hangi tutarlarda zorunlu?
Genel kural: tek kalemde 500.000 TL ve/veya toplamda 1.000.000 TL eşiğinin aşılması (ayrıca “diğer indirim/istisnalar” satırları için de 1.000.000 TL kuralı).
3) Kurumlar vergisinde eşikler aynı mı?
Genel olarak benzer (500.000 TL / 1.000.000 TL). Bazı indirimli oran uygulamalarında 200.000 TL vergi indirimi eşiği var.
4) Hangi hallerde tutar sınırı yok?
Tebliğde bazı uygulamalar için tutar sınırı olmaksızın tasdik öngörülüyor (ör. indirimli kurumlar vergisi ve yerel/küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi uygulamaları).
5) Tasdik raporu ne zaman ve nereden gönderilecek?
Raporlar elektronik ortamda gönderiliyor; genel kural beyannameyle birlikte veya beyan süresi bitimini izleyen 2 ay içinde. Belirli bir kurumlar vergisi istisnasında 3 ay uygulanıyor.
6) Rapor verilmezse ne olur?
İdare ek süre verebilir; buna rağmen ibraz edilmezse ilgili istisna/indirimden yararlanılamaması ve ayrıca özel usulsüzlük cezası riski doğar.
(*Bu yazıda yer alan açıklamalar yazarın kişisel değerlendirmelerini yansıtmakta olup, çalıştığı kurumu bağlamaz ve kurum görüşü olarak kullanılamaz. Yazı; hukuki görüş, idarenin bağlayıcı yorumu veya resmi bir açıklama niteliği taşımamakta olup, yürürlükteki mevzuat çerçevesinde genel bilgilendirme amacıyla kaleme alınmıştır. Mevzuatta meydana gelebilecek değişiklikler nedeniyle güncel durumun ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir.)
Kaynakça
– 49 Sıra No.lu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği
– 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu
– 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
– https://www.gib.gov.tr/
| YMM tasdik raporu zorunluluğu |
49 Sıra No.lu Genel Tebliğ |
gelir vergisi istisna tasdiki |
kurumlar vergisi indirim tasdiki |
| 500.000 TL / 1.000.000 TL tasdik sınırı |
indirimli kurumlar vergisi tasdik |
asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi (top-up) tasdik |
SM, SMMM, YMM Tebliği 49 |
