Yurtdışında Satın Alınan Stantlar Amortisman
Yasin TOPAL
Vergi Müfettişi
Yazar Hakkında
Firmalar satışa konu ürünlerini yurtdışında pazarlamak amacıyla ilgili ülkelerde düzenlenen fuarlara katılabilmekte ve bu kapsamda bir takım giderlere katlanmaktadır. Bunlardan biride stant bedelidir. Firmalar tarafından stantların Türkiye’ye getirilmesi yüksek tutarlarda parasal değerlere katlanmasını gerektireceğinden dolayı çoğunlukla bu stantlar ilgili ülkede atıl vaziyette bırakılmaktadır. Söz konusu yazımızda yurtdışında satın alınan stantlara amortisman ayrılıp ayrılmaması konusunda değerlendirmeler yapılacaktır.
KVK’nın 6’ncı maddesinde; “Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır.” denildikten sonra maddenin 2’nci fıkrasında safi kurum kazancının tespitinde GVK’nın ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bilanço esasına göre ticari kazanç, GVK’nın 38’inci maddesinde; “Teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark” olarak tanımlandıktan sonra, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında VUK’un değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41’inci maddeleri hükümlerine uyulacağı belirtilmiştir.
GVK’nın 40/7’nci maddesinde VUK hükümlerine göre ayrılan amortismanların gider yada maliyet olarak dikkate alınabileceği belirtilmiştir.
VUK’un 262’nci maddesinde; “Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder.”
VUK’un 269’uncu maddesinde ise; “İktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir.
Bu kanuna göre, aşağıdaki yazılı kıymetler gayrimenkuller gibi değerlenir:
1.Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
2. Tesisat ve makinalar;
3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
4. Gayrimaddi haklar.”
…”
Hükümlerine yer verilmiştir.
VUK’un 313’üncü maddesinde; “İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.” Hükmü yer almaktadır.
İktisadi kıymetlerin işletmede bir yıldan fazla kullanılmasından kasıt söz konusu kıymetlerin fiilen bir yıldan fazla kullanılmasını değil; bu kıymetlerin bir yıldan fazla kullanılabilir nitelikte olmasını ifade eder.
VUK’un 313’üncü maddesin devamında; ”Değeri 50.000.000.- lirayı (534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022’den itibaren 2.000 -TL) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000.- lirayı (534 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2022’den itibaren 2.000 -TL) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir.” Hükmü yer almaktadır.
VUK’un 320’nci maddesinde amortisman süresinin, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlayacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir İdaresi, VUK’un verdiği yetkiye istinaden stantlara ilişkin amortisman süresini 1 yıldan fazla tayin ederek; stantların bir yıldan fazla kullanılabilir nitelikte olduğunu belirtmiştir.
333 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde belirtildiği üzere ; “3.62 Her türlü stantlar (Teşhir ve diğer amaçlarla kullanılanlar)” 6 yıl üzerinden %16,66 amortisman oranıyla itfa edilmektedir.
İdare tarafından söz konusu standın Türkiye’de veya yabancı ülkede bulunması hususunda bir ayrıma gidilmemiştir.
Söz konusu yazımıza ilişkin yapılan araştırmada ilgili hususu kapsayacak GİB tarafından verilen özelgeye rastlanılmamıştır.
Yurtdışında satın alınan standın Türkiye’ye getirilmesi durumunda yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri kapsamında 6 yıl üzerinden %16,66 amortisman oranıyla itfa edilmesi gerektiği konusunda tereddüt bulunmamaktadır.
VUK’un 3’üncü maddesinde vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğu belirtilmektedir.
Yurt dışındaki standın Türkiye’ye getirilmesi firma açısından yüksek tutarda parasal değerlere katlanmasını gerektirebileceğinden dolayı Türkiye’ye getirilmemesi ve ilgili ülkede atıl bir vaziyette bırakılması, firmanın standa ulaşım imkanını ortadan kaldırmaktadır. Bu durumda söz konusu standın sonraki yıllarda kullanılmaması kaydıyla firma tarafından standa ödenen bedelin amortismana konu edilmeden doğrudan gider yazılabileceği veya maliyete aktarılabileceği düşünülmekle birlikte 333 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde belirtildiği üzere stantların Türkiye’de veya yabancı ülkede bulunması hususunda bir ayrım bulunmamakta olup 6 yıl üzerinden %16,66 amortisman oranıyla itfa edilmektedir. Bu durumda herhangi bir tarhiyatla karşılaşmamak adına ilgili mevzuat hükümlerinin dikkate alınması önerilmektedir.
