Engin GÜL
SMMM
[email protected]
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Konseyinin Nisan 2024 döneminde yayınladığı (https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/8/2024/07/Turk-Vergi-Sisteminin-Vergi-Adaleti-Bakimindan-Degerlendirilmesi-Raporu.pdf) Türk Vergi Sisteminin Vergi Adaleti Bakımından Değerlendirilmesi konulu 65 sayfadan oluşan çalışma tarafımızdan incelenmiş olup,
Çalıştayda, süper kâr kavramına ilişkin açıklama yapılmış, tarafımızdan ilgili kavramın anlamına başka kaynaklardan da bakıldığında, süper kâr, Olağan piyasa koşullarında ve ekonomik faaliyetin normal seyri içinde beklenmeyen, belirli bir dönemde ortaya çıkan, istisnai düzeyde yüksek kâr olarak tanımlanmıştır.
İlgili çalıştayda vergi sisteminin adalete katkısı, enflasyon düzeltmesine bakış açısı da değerlendirilmiş ancak konumuz dışında olduğu için bu hususlara yazımızda yer verilmemiştir.
Hazine Ve Maliye Bakanlığı tarafından ekonomiyi rahatlatmak, istihdamın azalmasını engellemek için iki unsur üzerinde durulmuş. Bu iki unsur üzerinden ülkemizin ekonomik kalkınmasına fayda sağlayan süper kâr elde eden şirketler korunmuş ve gözetilmiştir.
Birincisi, Kur korumalı mevduat hesaplarıyla birlikte yürüyen kredilerdir. Şirketlerin ellerindeki yüksek tutarlı likitlerin tamamı kur korumalı mevduat hesaplarına yatırtılmış, buna karşılık süper kâr elde edeceği öngörülen bu şirketlere kredi kullandırım imkânı sunulmuştur. Kur korumalı hesaplardan elde edilen gelirlerin tamamı vergiden istisna edilmiş, kullanılan kredilerin faizleri ise gider yazılmıştır.
İkincisi, Enflasyon düzeltmesidir. Süper kâr elde edeceği öngörülen şirketlerin Özvarlık değerlerinin yüksek olduğu mali tablolarda, enflasyon düzeltmesi ile ortaya çıkan enflasyon zarar farklarının dikkate alınması imkanı verilmesi neticesinde enflasyon zararları süper kâr tutarlarından düşülerek, istihdamı besleyen bu şirketlerin kârları enflasyon düzeltme zararı kadar azalmıştır.
Bunların sonucunda süper kâr tutarları enflasyonu dengelemek için baskılanmıştır. Çünkü piyasa bu ölçekte kârları görmeye henüz hazır değildi.
Bilinçli yürütülen bu süreç tabanda bir kısım olumsuz yansımalara sebebiyet verse de gelinen noktada ülkenin ekonomik verilerine olumlu yansımıştır. Enflasyon verilerinde düzelmeler olmuş, bu süreç yürütülürken de ülkenin temel dinamikleri arasında yer alan süper kâr elde eden şirketlerin süper kârları bilinçli olarak gizlenmiştir.
Gerçek çözümün yan etkisi olmaz. Bu bilinçten yola çıkarak işletilen ekonomik sürecin başarıya ulaşması temennisiyle…
