26 Aralık 2015 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29574
Türkiye Barolar Birliği Başkanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, bir avukat yanında, avukatlık ortaklığı veya avukatlık bürosunda, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre çalışacak avukatların ve işveren avukatların uymaları gereken kuralları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, mesleki faaliyetini 1136 sayılı Kanun, 4857 sayılı Kanun, Avukatlık Meslek İlke ve Kuralları, Türkiye Barolar Birliği mevzuatı ile uluslararası mesleki düzenlemelere uygun olarak yürütmekte olan işveren avukat ile işgören avukatın birlikte çalışmasının içerik ve koşullarını, bu koşulların Barolar tarafından sağlanması, işleyişi ve denetimi esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1136 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Baro: İşveren avukat ile işgören avukatın birlikte çalışmakta olduğu işyerinin bulunduğu ve taraflar arasında imzalanacak yazılı sözleşmenin denetimini yapacak baroyu,
b) İş: İşveren avukatın, işgören avukat tarafından yerine getirilmesini istediği görevleri, taraflar arasındaki sözleşme koşulları ile ilgili mevzuat ve 1136 sayılı Kanunda belirlenmiş ilkeler çerçevesinde yerine getirilmesini,
c) İşyeri: İşgören avukatın çalıştığı, işveren avukata ait, Baroda kayıtlı büro ve eklentilerini,
ç) İşgören avukat: Bağımsız avukat niteliğini taşımakla birlikte, 1136 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi çerçevesinde, işveren avukatla akdettiği yazılı sözleşme ile üstlendiği işi yerine getiren avukatı,
d) İşveren avukat: Taraflar arasında imzalanacak yazılı sözleşme ile verilmesi kararlaştırılan sürekli hizmetten yararlanan ve hizmet karşılığında ücret ödeme yükümlülüğü başta olmak üzere ilgili mevzuattaki diğer yükümlülükleri üstlenmiş avukat ve/veya avukatlık ortaklığını, avukatlık yazıhanesini (avukatlık bürosunu),
e) Taraflar: İşveren avukat ve işgören avukatı,
f) Tip sözleşme: Çalışma süresine ve şekline göre bu Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanmış, Yönetmeliğin eki niteliğindeki ve taraflarca birisi tercih edilerek imzalanacak sözleşmeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşveren Avukatın ve İşgören Avukatın Hak ve Yükümlülükleri, Aralarında Yapacakları
Tip Sözleşme, İşgören Avukatın Çalışma Esasları ve Ücret
İşveren avukat ve işgören avukat arasında yapılacak sözleşmenin süresi ve çalışma şekli
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında işgören avukat aşağıdaki biçimlerde çalışabilir ve seçilen çalışma türüne ilişkin koşul ve ayrıntılar tip sözleşmelerde açıkça gösterilir.
(2) Avukatlar arası belirli süreli çalışma, belirli süreli ve tam zamanlı çalışma ve belirli süreli ve kısmi zamanlı çalışma şeklinde olabilir.
(3) Avukatlar arası belirsiz süreli çalışma, belirsiz süreli ve tam zamanlı çalışma ve belirsiz süreli ve kısmi zamanlı çalışma şeklinde olabilir.
Ücret hakkının düzenlenmesi
MADDE 6 – (1) İşveren avukat, işgören avukata ücretini, tarafların bağlı olduğu baro tarafından, her yıl için belirlenecek asgari ücret tutarının altında olmayacak şekilde, ücreti takip eden ayın ilk iş günü öder. Ücrete ait SGK primi, gelir, damga, muhtasar ve benzeri vergiler ile diğer yasal kesintiler ve Baro aidatı işveren avukat tarafından ayrıca ilgili yerlere ödenir.
(2) İşveren avukat, işe başlama tarihinden en geç bir yıl sonra ve izleyen her yıl, işgören avukatın ücretinde TÜİK tarafından açıklanan 12 aylık TEFE/ÜFE ortalaması oranından az olmamak üzere, tarafların anlaşacağı belli bir oranda artış yapmakla yükümlüdür.
(3) İşveren avukat, işgören avukatın sigorta primlerini, sözleşmede kararlaştırılan gerçek ücret miktarı üzerinden ilgili yerlere yatırmakla yükümlüdür.
(4) İşveren avukat, işgören avukata yol ve yemek için ayrıca ödeme yapar. Günlük yemek ücreti miktarı, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendi ile o yıl için belirlenen miktardan az olamaz.
(5) Zorunlu müdafilik (CMK), adli yardım ve uzlaştırma görevi nedeniyle veya bilirkişilik yaparak kazanılan ücretler işgören avukata aittir. Bu gibi işlerin vergi yükümlülükleri, ödeme sorumluluğu işgören avukata ait olmak üzere, işveren avukat tarafından yerine getirilir. Ancak, bu gibi işlerin yapılması, işveren avukatın işlerinin aksatılmaması ve gerektiği gibi yapılması koşuluyla üstlenilebilir.
(6) Her nevi ücret ödemesi işgören avukatın banka hesabına yapılır.
İzin hakkının düzenlenmesi
MADDE 7 – (1) İşgören avukat, çalışma dönemi süresince, her takvim yılı için, yılsonundan itibaren asgari 21 takvim günü ücretli izin kullanır. Bu süre 4857 sayılı Kanunda belirlenen sürelerden az olamaz. Bu iznin en az 11 günü adli tatil içerisinde kullandırılır.
(2) İşveren avukat, işgören avukatın talebi halinde, kendisine, topluca veya farklı günlerde kullanılabilecek şekilde bir yıl içinde en az 10 takvim günü ücretsiz izin vermeyi kabul eder.
(3) İşveren avukat, işgören avukatı onun talebi dışında ücretsiz izne çıkaramaz.
(4) İşgören avukat, 4857 sayılı Kanunda tanınan mazeret izinlerini yukarıda belirtilen ücretsiz izin sürelerinin dışında ayrıca kullanabilir.
(5) İşgören kadın avukatın, 4857 sayılı Kanundan doğan hakları saklıdır. İşgören hamile kadın avukatın talep etmesi halinde, işveren avukat en az 30 gün süreli esnek çalışma izni tanımakla yükümlüdür.
(6) İşveren avukat, işgören erkek avukata eşinin doğum yapması halinde, 4857 sayılı Kanunda doğum yapan kadın işçinin eşi için tanınmış olan sürelerde ücretli izin ve işgören erkek avukatın talep etmesi halinde en az 20 gün esnek çalışma izni vermekle yükümlüdür.
(7) İşveren avukat, işgören avukatın evlenmesi halinde işgören avukata beş iş günü ücretli izin vermekle yükümlüdür.
Çalışma süresi ve fazla çalışma konusunun düzenlenmesi
MADDE 8 – (1) İşgören avukatın haftalık çalışma süresi 45 saati aşamaz. Söz konusu çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerine dağılımı, aksi kararlaştırılmamış ise eşit olarak yapılır. Hiçbir halde bir günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz. Ara dinlenmeler işi aksatmayacak şekilde ve işin gereklerine göre, işgören avukat tarafından günde bir saat ile sınırlı olmak koşuluyla, istenildiği zaman kullanılabilir.
(2) Adliyelerde ve iş için yolda geçen süreler, büro dışı iş görüşmeleri, elektronik ortamda yapılan görüşme ve yazışmalar, çocuk emziren işgören avukatın 4857 sayılı Kanun uyarınca çocuklarına süt vermeleri için belirtilen süreler, çalışma süresinden sayılır.
(3) Büro dışında ve/veya çalışma saatleri dışında yapılan haciz, keşif ve benzeri işler için harcanan süreler ile işgören avukat ile işveren avukat arasında ya da işgören avukat ile müvekkiller arasındaki mevcut işin gerektirdiği sınırları aşan mahiyetteki iş görüşmeleri (telefon ve benzeri görüşmeler dâhil) fazla çalışma kapsamındadır.
(4) Kural olarak pazar günleri, Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışılmaz. Ancak, işveren avukat, işgören avukattan acil ve zorunlu hallerde, meslek ilke ve kuralları çerçevesinde kalmak kaydıyla bu günlerde de çalışmasını talep edebilir. Bu tür çalışmalar, mesleki zorunluluğunun gerektirdiği süreyi, herhalde bir çalışma gününü aşamaz. Bu tür çalışmalarda gönüllülük esastır. Bu tür çalışmaların karşılığı günlük ücretin iki katı olarak işgören avukata ödenir.
(5) Fazla çalışma, bir yıl içinde 270 saati aşmamak koşuluyla yapılabilir.
(6) İşveren avukat, çalışma süresinin haftalık 45 saati aşması durumunda, işgören avukatın her bir saat fazla çalışması için, günlük ücretin saat başına düşen miktarının %50 oranında arttırılmış halini işgören avukata öder.
(7) İşyerine giriş ve çıkışlarda, ilke olarak denetim uygulanmaz. İşyerine giriş ve çıkışlarda denetim uygulanıyor ise, girişte uygulanan denetim usulü, işten çıkışta da aynen uygulanır. Aksi takdirde, çalışma saatlerinin belirlenmesinde, işgören avukatın beyanı esas alınır. Avukatlık onuruna aykırı olacak şekilde denetim uygulanamaz. Ücretli izin şeklinde de olsa, avukatın iş yerine girişini yasaklayan uygulama yapılamaz.
İşveren avukatın hak ve yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) İşveren avukat, işgören avukata imzalanacak sözleşme kapsamındaki görevini yürütebilmesi için gerekli iş ortamını hazırlar, talep ettiği işleri yapabilmesi için her türlü bilgi ve belgeyi, araç-gereci, çalışma ve iletişim ortamını süresi içinde sağlar.
(2) İşveren avukat ve işgören avukat, sözleşme konusu işlerin yapılmasını 1136 sayılı Kanunda belirtilen amaçlar doğrultusunda yürütürler ve avukatlığın bağımsızlığını koruyacak şekilde davranırlar.
(3) İşveren avukat, işyerinde başka avukatların da olması halinde, avukatlar arasında bir hiyerarşinin olmamasını sağlar. Ancak, işgören avukat diğer meslektaşlarına, özellikle kendisinden kıdemli avukatlara saygı göstermek ve işyeri kurallarına uymak zorundadır.
(4) İşveren avukat, kendi işlerinin aksamaması ve gerektiği gibi yapılması koşuluyla, işgören avukatın kendi adına dava üstlenmesini kabul edebilir. Bu durumda tahsil edilecek ücretin nasıl paylaştırılacağı ve iş ilişkilerinin nasıl yürütüleceği taraflarca imzalanacak iş sözleşmesinde kararlaştırılır.
(5) İşveren avukat, kıdemi bir yılın altında olan işgören avukatın iş sözleşmesini haklı nedenler dışında feshettiği takdirde, işgören avukatın son ay aldığı ücret kadar bir miktarı tazminat olarak öder.
(6) İşveren avukat, işgören avukatın faaliyetlerini de kapsayacak şekilde, gerekli nitelikte avukatlık mesleki sorumluluk sigortası yaptırır.
(7) İşveren avukat, işyerindeki işleri aksatmayacak şekilde, işgören avukata mesleki gelişimi için gerekli olan seminer ve eğitimlere, makul süreyi aşmayacak şekilde katılma izni verir. İşgören avukatın mesleki eğitim ve seminerler için ayırdığı süreler, çalışma süresinden sayılır.
(8) İşveren avukat, yapılan iş ile ilgili her türlü masrafı (yol, yemek, konaklama ve işlem masraflarının tamamını) karşılamakla yükümlüdür. Yapılacak masraflar için uygun miktarda avans peşin ödenir. İşgören avukat, masraf avansını peşin olarak almadığı bir işi yapmak zorunda değildir.
(9) İşveren avukat, işgören avukata, iş kapsamında kullanılmak üzere bir GSM hattı tahsis etmek ve bu cep telefonunun faturalarını ödemekle ya da işgören avukatın işle ilgili iletişim giderlerini (internet dâhil) karşılamakla yükümlüdür. İşgören avukat, kendisine tahsis edilen GSM hattını, sadece işveren avukatla ve iş ile ilişkili olarak kullanmakla yükümlüdür.
(10) Taraflar arasında imzalanacak sözleşmeden doğan damga vergisi işveren avukat tarafından ödenir.
İşgören avukatın hak ve yükümlülükleri
MADDE 10 – (1) İşgören avukat, mesleki faaliyetlerini işveren avukat tarafından verilen iş temelinde gerçekleştirir. İşveren avukat, işgören avukattan görevini bir başka avukata devretmesini isteyebilir. İşveren avukat, işgören avukata tevdi ettiği işler hakkında her zaman bilgi talep edebilir.
(2) İşgören avukat, işveren avukat tarafından kendisine tevdi edilen tüm dosya ve işler üzerinde; işveren avukat ile birlikte, müvekkilin talepleriyle bağlı olarak, savunma, hukuki temellendirme, nitelendirme yapma ve yapılacak iş ve işlemleri belirlemede söz sahibidir. Görüş ayrılığı durumunda, işgören avukat, işveren avukatın yazılı talimatına göre hareket eder. İşgören avukat, hayatın olağan akışı dikkate alınarak, kendisinden mevcut işin yürütülmesinin beklenemeyeceği durumlarda işi reddetme hakkına sahiptir.
(3) İşgören avukat, tek başına veya diğer çalışanlarla birlikte oluşturduğu, katkısının bulunduğu eser niteliği taşıyan çeviriler, dilekçeler gibi belgeler üzerindeki telif haklarına işveren avukat ile ortaklaşa maliktir.
(4) İşgören avukat; imzaladığı iş sözleşmesi sona erdikten sonra, en az bir yıl süre ile işveren avukatın tüm müvekkillerine karşı, üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir hizmet veremez, üçüncü şahıslarla vekâlet ilişkisi kuramaz, işveren avukatın müvekkillerinin vekâletini alamaz, onlara herhangi bir hizmet sunamaz. İşgören avukat, iş sözleşmenin sona ermesinden sonra, sadece işveren avukatın vekâlet ilişkisinin sona erdiği müvekkillerinin vekillik görevini üstlenebilir. Ancak, onlara karşı herhangi bir görev veya hizmet üstlenemez.
(5) İşgören avukat, kendisine tevdi edilen veya avukatlık görevi nedeniyle öğrendiği meslek sırrı kapsamındaki hususları, gerek sözleşme süresince, gerekse sözleşme sona erdikten sonra süresiz olarak açıklayamaz.
(6) İşgören avukatın, iş sırasında işyeriyle ilgili öğrendiği alenileşmemiş her türlü bilgi gizli bilgidir. İşgören avukata ait her türlü şahsi bilgi de gizli bilgi olup, taraflar gizli bilgiyi sözleşme süresince ve sözleşme sona erdikten sonra süresiz olarak açıklayamazlar ve olumsuz beyanlarda bulunamazlar.
(7) İşveren avukatın tevdi ettiği iş, kanunen yasaklanmış ve suç unsuru taşıyan bir içeriğe sahip ise, işgören avukat işi yapmaktan kaçınma hakkına sahiptir. İşveren avukat bu sebeple iş sözleşmesini sonlandıramaz.
(8) İşgören avukat, işveren avukatın sözleşme kapsamındaki işlerini yapmak için zamanını, dikkat ve becerisini en iyi şekilde kullanır.
Sözleşmenin feshi
MADDE 11 – (1) İşveren avukat ve işgören avukat imzalayacakları tip sözleşmede aralarındaki iş ilişkisini düzenlerken, yapacakları sözleşmenin feshine ilişkin hükümler koyabilirler.
(2) Tarafların sözleşmede belirtilen süre dolmadan önce sözleşmeyi feshetmesi halinde 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
Özel hükümler
MADDE 12 – (1) İşgören avukata, işyerinde, kendine ait bir masa, sandalye, bilgisayar ve işini yapabilmesi için gerekli teknik donanım ile sağlıklı bir çalışma ortamı işveren avukat tarafından sağlanır.
(2) İşgören avukat, yapılacak işlerin gereği olarak, seyahat etmeyi kabul eder. Yurt dışına yapılacak seyahatlerde işgören avukatın kabulü aranır. İş gereği yapılacak tüm seyahat ve konaklama masrafları ile iş için yapılacak giderler işveren avukat tarafından önceden karşılanır.
(3) Hastalık, gebelik, doğum, askerlik, iş sağlığı ve güvenliği, analık halinde çalışma ve süt izni ve sözleşmede düzenlenmeyen hallerde, 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
(4) 5 inci maddede öngörülen seçeneklerin belirlenmesi sırasında, taraflar sözleşmeye temel hükümlere aykırı olmamak üzere ek hükümler koyabilirler.
(5) Taraflar yılsonu itibarıyla mali konular ve ücret ödemeleri bakımından ibralaşırlar. İbralaşma yapılmamış ise ispat yükümlülüğü işveren avukattadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sözleşmeler
MADDE 13 – (1) İşgören avukat ile işveren avukat arasında, ekte yer alan Ek-1 ve Ek-2 tip sözleşmelerde belirtilen hususları içeren bir sözleşmenin akdedilmesi zorunludur. Bu tip sözleşmenin yapılmaması veya akdedilmiş sözleşme ve/veya bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık teşkil eden fiillerin tespiti halinde, bağlı bulunulan baro tarafından işveren avukata bir uyarı yazısı gönderilir ve söz konusu aykırılığın 15 gün içerisinde giderilmesi aksi takdirde baro tarafından resen soruşturma açılacağı bildirilir. Uyarı yazısının işveren avukata tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde aykırılığın giderilmediği tespit edilirse, baro tarafından resen soruşturma başlatılır. Bu Yönetmeliğe aykırı fiil veya fiilleri birden fazla işlemiş işveren avukatlar hakkında ilgili baro tarafından uyarı yazısı ile ek süre verilmeksizin disiplin soruşturması başlatılır.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerinin bertaraf edilmesini ya da etkisiz hale getirilmesini sağlamak amacıyla tip sözleşme akdetmek yerine; işgören avukatı vergi açılışı yapmaya zorlayan işveren avukat hakkında başvurusu incelenerek bir uyarı yazısı ile 15 gün içinde ihlalin giderilmesi, aksi halde disiplin soruşturması açılacağı bildirilir.
(3) İş sözleşmesi hükümleri ile ilgili kanunlar arasında bir çelişkinin ortaya çıkması halinde işgören avukat lehine olan kanun hükümleri uygulanır ve sözleşme işgören avukat lehine yorumlanır.
(4) İşveren avukat ve işgören avukat, adreslerindeki değişikliği diğer tarafa en geç yedi gün içinde yazılı olarak bildirmek zorundadır.
(5) İş sözleşmeleri üç suret olarak hazırlanır. Sözleşmenin bir nüshası işgören avukata, bir nüshası işveren avukata, bir nüshası da tarafların bağlı bulunduğu baroya sunulur. Sözleşmeler arasında çelişki bulunması halinde baroya sunulan nüsha geçerli olarak kabul edilir. Bu sözleşmeler, baroda özel bir dosyada gizlilik kurallarına uygun şekilde saklanır.
(6) Taraflar, hukukun genel ilkesi olan ahde vefa ilkesi gereğince imzaladıkları sözleşme hükümlerine bağlı kalacaklarını kabul ederler. Taraflar; bağlı bulundukları baronun yetkili organlarınca, imzaladıkları iş sözleşmesine aykırılıktan doğan şikâyetlerin, sözleşme baroya sunulmuş olsun veya olmasın, inceleneceğini ve gerekli kararların alınabileceğini ve sözleşmeden kaynaklı uyuşmazlıkların çözüm merciinin baro yönetim kurulları ve Türkiye Barolar Birliği olduğunu kabul ederler. Taraflar arasında bir sözleşme imzalanmamış olsa dahi, işveren ve işgören avukat arasında çıkabilecek anlaşmazlıklarda, ilgisi oranında bu Yönetmelik hükümleri baro organlarınca dikkate alınır.
(7) Bu Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanacak tip sözleşmelere ekleme yapılabilir. Ancak, yapılacak eklemeler bu Yönetmeliğe ve yasal mevzuata aykırı olamaz.
(8) Tarafların imzaladıkları sözleşmeye açıkça aykırı davranmaları hali, Türkiye Barolar Birliği meslek kurallarına da aykırı davranış olarak değerlendirilir.
Yürürlük
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu yürütür.
Ekler için tıklayınız
