Gelir Dağılımı İstatistikleri 2025: En zengin Yüzde 20’nin Payı Yüzde 48.0’e Geriledi – Gini 0.410 Oldu
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2025 sonuçlarına göre (gelirler 2024 yılını referans alıyor) en yüksek gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay %48,0’e inerken en düşük %20’nin payı %6,4’e yükseldi. Gelir dağılımı eşitsizliğinin göstergesi Gini katsayısı ise 0,410’a geriledi.
Türkiye’de gelir dağılımına ilişkin 2025 sonuçları, üst gelir grubunun payında sınırlı bir gerilemeye, alt gelir grubunun payında ise küçük bir artışa işaret etti. En yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip %20’lik kesimin toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,1 puan düşerek %48,0 olurken, en düşük gelirli %20’nin payı 0,1 puan artışla %6,4’e çıktı.
Eşitsizliğin temel göstergelerinden Gini katsayısı 0,003 puan azalarak 0,410 olarak tahmin edildi. 2025 sonuçlarıyla birlikte, idari kayıtlardan elde edilen vergi ve sosyal güvenlik primi bilgileri net kullanılabilir gelire dahil edilerek brüt gelir için de Gini hesabı yapıldı; brüt gelir üzerinden Gini 0,422 oldu. Sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini 0,473’e yükselirken, emekli/dul-yetim aylıkları dışında diğer transferler hariçken 0,420 olarak hesaplandı.
Gelir farkını gösteren oranlar da geriledi: P80/P20 0,2 puan düşüşle 7,5’e, P90/P10 ise 0,4 puan düşüşle 12,9’a indi.
Gelir seviyelerinde ise güçlü artışlar dikkat çekti. Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri %76,7 artışla 662 bin 414 TL’ye yükseldi. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri de 187 bin 728 TL’den 332 bin 882 TL’ye çıktı. Hane tiplerine göre en yüksek yıllık ortalama eşdeğer fert geliri 418 bin 025 TL ile tek kişilik hanelerde görüldü.
Gelirin kaynağında maaş ve ücret öne çıktı: Toplam gelirden en yüksek payı %49,7 ile maaş-ücret geliri aldı. Müteşebbis gelirinin payı %18,3’e gerilerken, sosyal transferlerin payı %18,2’ye yükseldi. Bölgesel tabloda ise en yüksek eşdeğer fert geliri TR51 (Ankara) bölgesinde, en düşük gelir TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde kaydedildi. Gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu bölge (P80/P20) TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) oldu.
Öne Çıkan Veriler
- En zengin %20’nin payı: %48,0 (−0,1 puan)
- En yoksul %20’nin payı: %6,4 (+0,1 puan)
- Gini katsayısı (net): 0,410 (−0,003)
- Gini (brüt gelir): 0,422
- P80/P20: 7,5 (−0,2)
- P90/P10: 12,9 (−0,4)
- Yıllık ort. hanehalkı kullanılabilir geliri: 662.414 TL (+%76,7)
- Eşdeğer fert geliri: 332.882 TL
- Gelir bileşimi: Maaş-ücret %49,7 | Müteşebbis %18,3 | Sosyal transfer %18,2
- Bölgesel en yüksek: TR51 (Ankara) 449.618 TL | en düşük: TRB2 172.552 TL
Not: 2025 sonuçlarındaki gelir bilgileri, 2024 takvim yılını referans almaktadır.
FAQ – Sık Sorulan Sorular
Gini katsayısı nedir? Bir ülkede gelirin (veya servetin) ne kadar eşit ya da eşitsiz dağıldığını gösteren bir ölçüdür.
Özetle: Gini yükseldikçe eşitsizlik artar, düştükçe azalır.
1) Gelir Dağılımı İstatistikleri 2025 hangi yılı baz alıyor?
Araştırmanın 2025 sonuçlarındaki gelir bilgileri 2024 takvim yılını referans alıyor.
2) En zengin %20’nin toplam gelirden aldığı pay kaç oldu?
En yüksek gelirli %20’nin payı %48,0 oldu (bir önceki yıla göre 0,1 puan düşüş).
3) En yoksul %20’nin payı kaç oldu?
En düşük gelirli %20’nin payı %6,4 (0,1 puan artış).
4) Gini katsayısı ne oldu, ne anlama geliyor?
Gini katsayısı 0,410 olarak tahmin edildi. Sıfıra yaklaştıkça eşitlik artar, bire yaklaştıkça eşitsizlik artar.
5) P80/P20 ve P90/P10 oranları neyi gösteriyor?
P80/P20 üst %20’nin payının alt %20’ye oranını, P90/P10 ise üst %10’un alt %10’a oranını gösterir. 2025’te P80/P20 7,5, P90/P10 12,9 oldu.
6) Ortalama gelirler ne kadar arttı?
Yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 662.414 TL’ye çıktı (+%76,7). Eşdeğer fert geliri 332.882 TL oldu.
7) Gelirin en büyük kaynağı ne?
Toplam gelir içinde en yüksek pay %49,7 ile maaş ve ücret gelirinin oldu.
