T.C
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü
SSKB Tahsisler Daire Başkanlığı (Devredilen)
Tarih : 05/01/2007
Sayı : B.13.2.SSK.5.01.07.00.IX.031-458
Konu : Ölüm Aylığına Hak Kazanma Koşulları.
G E N E L G E
12-160.EK
Bilindiği üzere, 506 sayılı Kanunun 66’ncı maddesinin (c) bendinin “… veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün…” ibaresinin iptaline ilişkin Anayasa Mahkemesinin 18/10/2005 tarih, 2001/479 Esas, 2005/1 sayılı Kararına göre 18/10/2006 tarihinden sonra ölen ve 5 yıllık sigortalılık süresi içinde en az 900 gün ile 1800 gün arasında prim ödeyen sigortalıların hak sahiplerine ortalama 180 gün üzerinden ölüm aylığı bağlama imkanı kalmamıştır.
16/12/2006 tarihli ve 26378 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 18/10/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5561 sayılı “Sosyal Sigortalar Kanunu İle Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 506 sayılı Kanunun 66’ncı maddesinin (c) ve 2925 sayılı Kanunun 26’ncı maddesinin (a) bentleri yeniden düzenlenerek; ölüm aylığı bağlanmasında 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemiş olma şartı getirilmiş, 506 sayılı Kanuna eklenen Geçici 93’üncü madde ile de 18/10/2006 tarihinden önce ölen sigortalıların hak sahiplerine müracaatları halinde, söz konusu şartlarla aylık bağlanmasına imkan sağlanmıştır.
5561 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeye istinaden 506 ve 2925 sayılı kanunların ölüm aylığına hak kazanma koşulları ile ilgili yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
A- 18/10/2006 TARİHİNDEN SONRA ÖLEN SİGORTALILAR
1- 5561 sayılı Kanunla 18/10/2006 (dahil) tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine 506 sayılı Kanuna göre ölüm sigortasından aylık bağlanmasında, 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme koşulunun yerine getirilmiş olması şartı aranacaktır.
2- Kanunda sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşulunun aynı anda yerine getirilmesi öngörüldüğünden, 5 yıllık sigortalılık süresi olmadığı halde, 900 gün veya daha fazla gün sayısı olan sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanmayacaktır.
3- Kanunla ölüm sigortasında sigortalılık süresinin hesaplanmasında herhangi bir değişiklik öngörülmediğinden, sigortalılık süresi 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya 506 sayılı Kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başlanılan tarih ile ölüm tarihi arasında geçen süre olup, sigortalılık süresinin başlangıcının tespitinde, sigortalılık süresini geriye götüren borçlanma, hizmet birleştirmesi ve diğer hususlar dikkate alınacaktır.
4- 5561 sayılı Kanunla değişik 506 sayılı Kanunun 66’ncı maddesinin (c) bendine göre ölüm aylığı, sigortalı son defa özel sektöre ait bir işyerinde çalışmış ise ölüm tarihini, ölüm tarihinden sonra hak sahibi olma niteliğinin kazanılması halinde, bu niteliğin hak kazanıldığı tarihi takip eden ayın “1”i, son defa kamu sektörüne ait bir işyerinde çalışmış ise bu tarihleri takip eden ayın “15”inden itibaren başlatılacaktır. Ölüm tarihinden itibaren beş yıl sonra hak sahiplerinin aylık talebinde bulunmaları halinde, 506 sayılı Kanunun 99’uncu maddesine göre söz konusu süre zaman aşımına uğrayacağından, ölüm aylığı, aylık bağlanmasına ilişkin yazılı istek tarihini izleyen aybaşından (özel sektör için ayın “1”i, kamu sektörü için ayın “15”i) geçerli olmak üzere bağlanacaktır.
B- 18/10/2006 TARİHİNDEN ÖNCE ÖLEN SİGORTALILAR
1- 5561 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanuna eklenen Geçici 93’üncü madde ile 18/10/2006 tarihinden önce ölen ve 1800 gün veya ortalama 180 gün prim ödeme koşulunu yerine getirmediği için aylık bağlanmayan sigortalıların hak sahiplerine Kanunda belirtilen koşulların yerine getirilmesi kaydıyla aylık bağlama imkanı sağlanmıştır. Bu durumda olan sigortalıların hak sahiplerinin talepleri halinde, 17-26/11/2006 tarihlerinden itibaren başlatılmak üzere ölüm aylıkları bağlanacaktır.
2- Geçici 93’üncü maddeye göre ölüm aylığının bağlanmasında 506 sayılı Kanunun 99’uncu maddesine göre zaman aşımı süresinin tespiti 18/10/2006 tarihi itibariyle yapılacak, sigortalının ölüm tarihi dikkate alınmayacaktır.
3- Sigortalının sağlığında kendisine, ölümünde ise hak sahiplerine toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş hizmetler, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında geçen hizmetler ve borçlanılacak hizmetler toplanarak 5561 sayılı Kanunla getirilen şartlara göre aylık bağlanmasına yeterli olması halinde, ölüm aylığı borçlanma veya ihya tutarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır. Bu durumda, Genel Müdürlüğümüzde bulunan toptan ödeme dosyası istenerek cari usullere göre ihya ve aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.
C- DİĞER HUSUSLAR
1- Ölüm tarihi 01/01/1982 tarihinden önce olanların ölüm aylığı bağlama işlemleri bilgisayar programları aracılığıyla yapılamadığından, bu tarihten önce ölen sigortalılar için Geçici 93’üncü maddeye göre aylık bağlama işlemleri manuel olarak hesaplanıp “OD00”, “4. Ölüm İşlemleri”, “3. Aktif Ölüm Kontrolsüz Giriş İşlemleri” menüleri kullanılmak suretiyle bilgisayara aktarılacaktır. Ayrıca, söz konusu maddeye göre yapılan aylık bağlama işlemlerinde “Yasa Maddesi” bölümüne “Geçici 93’üncü madde” yazılacaktır.
2- 2925 sayılı Kanun hükümleri gereğince aylık bağlanmayan sigortalılar hakkında da yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
Bilgilerinizi ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
Birol AYDEMİR
Kurum Başkanı V.
